İşletmelerde genel olarak kullanılan en önemli ekipmanlardan birisi de kaldırma-iletme ekipmanlarıdır. Caraskallar Vinçler, Liftler, Forkliftler, Transpaletler, Yük Asansörleri, Platformlar, Asılı Erişim Donanımları, İskeleler, Halatlar, sapanlar, Çektrimeler vb. ekipmanlar bu kapsama girmektedir. Bu ekipmanların kullanımındaki sorunlar nedeniyle her yıl çok sayıda yaralanma ve can kaybı meydana gelmektedir. Örneğin halat ve zincir kopmaları, vinç devrilmeleri, Hidrolik arızaları v.b.
Olması muhtemel bu tehlikeler nedeni ile Kaldırma ve İletme Ekipmanları, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında periyodik kontrollerin gerçekleştirilmesi zorunlu olan ekipmanlar arasında yer almaktadır.
Kaldırma ve İletme Ekipmanlarının periyodik kontrolleri genel olarak en geç yılda 1 kez konusunda uzman ve eğitim almış bir personel tarafından gerçekleştirilmelidir. İskele grubunda yer alan ekipmanların periyodik kontrolleri ise en geç 6 ayda bir kez gerçekleştirilmelidir.
Periyodik kontrolleri yapmaya makina mühendisleri, makina ve metal bölümü mezunu teknik öğretmenler, makina teknikerleri ve yüksek teknikerleri yetkilidir. İskele grubunda yer alan ekipmanların periyodik kontrollerinde ise yukarıda belirtilen unvanların yanında üniversitelerin inşaat ve mimarlık bölümü mezunları ile bunların tekniker ve yüksek teknikerleri; gemi yapım işlerinde ise gemi inşa mühendisleri yetkilidir.
Kaldırma ve iletme ekipmanlarının kontrollerinde öncelikle belge kontrolleri, görsel kontroller ve işlevsel kontroller gerçekleştirilmektedir. Sonrasında ekipmanın ilgili standartlarının şartlarına uygun olarak yük testleri gerçekleştirilmektedir. Örneğin vinçlerde kapasitenin 1,25 katı ile statik testler ve 1,1 katı ile de dinamik testler gerçekleştirilmektedir. Ayrıca ekipmanın özelliğine göre, ilgili standartların öngördüğü aşırı yük sistemlerinin (sviç) çalışmaları, emniyet frenlerinin çalışmaları vb. kontroller de gerçekleştirilmektedir. Kontrollerde kalibrasyonlu ölçüm cihazları kullanılmaktadır.
Periyodik Kontrolünü Yaptığımız Bazı Ekipmanlar |
Araç Kaldırma Lifti |
Asılı Erişim Donanımı |
Caraskal |
Çektirme / Hubzug |
Dizel veya Elektrikli Forklift |
Halat ve Sapan |
İnşaat Asansörü |
İstif Makinası (Lift) |
Kule Vinç |
Mobil Vinç – Platform |
Transpalet |
Sütunlu Çalışma Platformu |
Vinç |